Ταξίδι στην ιστορία και τον πολιτισμό. Τοποθεσία: Καμάριζα Δήμος Λαυρεωτικής

Η χώρα της Λαυρεωτικής είναι ένας μοναδικός μάρτυρας της διαχρονικής σχέσης του ανθρώπινου μόχθου, νοητικού και σωματικού, με τα έγκατα της γης. Ως δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, οικονομική ευημερία και ταυτόχρονα ανθρώπινο άλγος, τα δώρα της Λαυρεωτικής γης, ο άργυρος και ο μόλυβδος, σπάνια είδη στην ελληνική επικράτεια, γίνονται σύμβολα πλούτου από την αρχαιότητα. Η δε εξόρυξη και η βέλτιστη αξιοποίηση τους συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανέγερση εμβληματικών μνημείων, όπως ο Παρθενώνας και στην επικράτηση των Ελλήνων έναντι των Περσών στην ναυμαχία της Σαλαμίνας 480π.Χ.

Με δεδομένο τους υφιστάμενους χώρους των μεταλλείων σχεδιάζουμε να στηθεί μια διαδρομή για να ταξιδέψει τον επισκέπτη από το παρόν στο παρελθόν και να τον αφυπνίσει για το προδιαγεγραμμένο μέλλον του αν ο ίδιος δεν κινητοποιηθεί και το αποτρέψει. Η διαδρομή ξεκινά από το ΠΑΡΟΝ. Η προβολή του συγκεκριμένου χώρου θα έχει έντονο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. Αφηγείται την ιστορία των ανθρώπων που έζησαν – κατοίκησαν και εργάστηκαν στα «φρέατα» κι εκεί εστιάζουμε την ιστορική αναφορά μας. Με τη χρήση τελευταίου τύπου τεχνολογίας, ψηφιακό υλικό ηχητικό και οπτικό, τρισδιάστατες αναπαραστάσεις, infokiosk, οθόνες αφής, video προβολές, διαδραστικές διαδρομές, θα προβληθεί ένα υλικό που εκτός από τον πλούσιο εκπαιδευτικό και πληροφοριακό χαρακτήρα του, θα προσπαθεί να μεταδίδει και να δημιουργεί έντονα συναισθήματα στον επισκέπτη. Την εικονική πραγματικότητα θα συμπληρώνουν ενδεικτικά φυσικά εκθέματα ορυκτά –πετρώματα- γιατί θεωρούμε ότι ο φυσικός  χώρος της πλήρους συλλογής των ευρημάτων είναι  το μουσείο ορυκτών της Καμάριζας με το οποίο το «Παρόν» αποτελεί μια αναπόσπαστη ενότητα και μια ενιαία διαδρομή ιστορικού τουρισμού για την ανάδειξη της πρώτης βιομηχανικής αρχιτεκτονικής και αρχαιολογίας της Ελλάδας.

Ειδικές προθήκες θα σχεδιαστούν για τη φύλαξη και προβολή των φυσικών εκθεμάτων που θα επιλεγούν. Ορυκτά, πετρώματα, εργαλεία, μηχανήματα, προσωπικά αντικείμενα, φωτογραφικό υλικό, χαρτο-υλικό, απολιθώματα και αρχαιολογικό υλικό θα προβληθούν με ειδικό φωτισμό και σε ελεγχόμενο μικροκλίμα για την ασφαλή διατήρησή τους.

Το επιβλητικό κτήριο του θυρωρείου (το Παρόν) με το αέτωμα και τον στρογγυλό φεγγίτη σώζεται χωρίς στέγη μπροστά από την κύρια επικλινή είσοδο του φρέατος Serpieri 1 και τίθεται το ερώτημα με ποιά αρχιτεκτονική επέμβαση θα μπορούσε να αποτελέσει εκ νέου ένα μέρος της συλλογικής μνήμης της μεταλλουργίας στα τέλη του 19ου αιώνα.

Η πρόταση μας ακολουθεί το σκεπτικό ότι το κτήριο αυτό αποτελεί σπουδαίο στοιχείο της καθημερινότητας των μεταλλωρύχων και της βιομηχανικής εξέλιξης της περιοχής και ως εκ τούτου πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε επέμβαση στη δομή του υπάρχοντος κτηρίου καινα αποτελέσει το ίδιο το ερειπωμένο κτήριο σκηνικό και αντικείμενο αυτής της συλλογικής μνήμης.

Προς τούτο θα κατασκευασθεί ένα γυάλινο κτήριο το οποίο θα περιβάλλει το υφιστάμενο ως μια διάφανη επιδερμίδα σε απόσταση 0,80μ. από τους περιμετρικούς τοίχους. Τα υαλοπετάσματα θα στηριχθούν σε μεταλλική κατασκευή η οποία παραπέμπει στις μεταλλικές κατασκευές των αρχών του 19ου αιώνα, με επίπεδη οροφή με την απαιτούμενη ρύση για την απορροή των ομβρίων. Ο μεταλλικός φορέας εδράζεται σε περιμετρικό πεδιλοδοκό με παράλληλη κατασκευή καναλιών απορροής ομβρίων. Στο υφιστάμενο ερειπωμένο κτήριο θα γίνουν όλες οι απαραίτητες εργασίες στήριξης των επιχρισμάτων και συντήρηση των χρωματισμών όπου αυτοί διατηρούνται. Η στάθμη του εσωτερικού εδάφους θα καταβιβασθεί κατά 0,50μ. ώστε να επιτευχθεί η εξυγίανση του χώρου και να δημιουργηθεί η απαραίτητη υποδομή για την ανάπτυξη των μηχανολογικών στοιχείων. Στο χώρο μεταξύ του ΒΔ πρανούς και της γυάλινης κατασκευής θα κατασκευασθεί κτήριο σε απόσταση από τη γυάλινη κατασκευή το οποίο θα στεγάσει μηχανολογικούς και βοηθητικούς χώρους καθώς και τα απαραίτητα W.C. Η σύνδεση μεταξύ των δύο κατασκευών θα επιτυγχάνεται με στεγασμένο διάδρομο μήκους 3,00μ.

Συνεργάτες:

• Νίκος Μοντεσάντος – Αρχιτέκτων D.P.L.G

• Ηλίας Παπαγεωργίου – Συντηρητής αρχαιοτήτων, μουσειολόγος

• Παντελής Φελέρης - Συντηρητής αρχαιοτήτων, μουσειογράφος

• Μιμίκα Γιαννοπούλου – Αρχαιολόγος, μουσικολόγος

• Γιάννης Βάμβουρας – Σκηνοθέτης, Σκηνογράφος Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών -CreativeProfessional

• Βιργινία Βεντουράκη – Αρχαιολόγος, InteriorDesigner

Χρονολογία: 2020